Vuurslag met vuursteen en tondel
Proefje #3 - Maak vuur met een vuursteen
Wetenschap voor kinderen. Science for kids.
Hoe maak je vuur met een vuursteen.
How to make fire with a flint.
Van zo'n bijl wordt je echt gelukkig
Veel van de schatten die de bodem van Flevoland prijsgeeft, zijn 'import', vertelt Dick Velthuizen van museum Nieuw Land. Hij kan helemaal lyrisch worden van een grote stenen bijl die is gevonden aan de zuidkant van Schokland. Hier wordt je echt gelukkig als archeoloog, als je dit vindt, zegt Velthuizen in de vierde aflevering van de serie Museumschatten. Dit is een importstuk. Niet gemaakt van stenen die we hier uit het Markermeer opzuigen, dit is een steen die uit Scandinavië komt.
Week van de Museumschatten
Omroep Flevoland besteedt deze week aandacht aan de verborgen kunst van museum Nieuw Land tijdens de Week van de Museumschatten. In het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten liggen allerlei pareltjes die zelden tot nooit in exposities te zien zijn. Het gaat in totaal om ruim 2500 dozen met vondsten en een verzameling onverpakte voorwerpen.
12b/ stenen hakken
12b/ stenen hakken
Expeditie Limburg: Mysterie van het Geuldal
Mysterie van het Geuldal
De zoektocht
In mei 2009 vond op de Däölkesberg in Valkenburg a/d Geul een onderzoek plaats naar mogelijke prehistorische vondsten in een daar in de mergelwand uitgesleten grot. Als dat inderdaad het geval zou zijn, dan zou het de eerste keer zijn dat een dergelijke prehistorische grot - een abri - in Limburg zou worden gevonden. En dat zou een unieke vondst zijn.
Aanleiding
Dertig jaar geleden vond lokaal archeoloog Hub Pisters in de grot in de Däölkesberg voor het eerst enkele vuurstenen werktuigen uit de prehistorie. Ik vermoedde toen al dat dit wel eens een abri zou kunnen zijn, vertelt Pisters. Maar de vondsten riepen nog te veel vraagtekens op. Echte harde bewijzen had ik niet. Vervolgonderzoek was nodig.
Uiteindelijk heeft het 30 jaar geduurd voordat dat vervolgonderzoek er zou komen. Omdat het een dergelijke unieke vindplaats zou kunnen worden, besloot de gemeente Valkenburg aan de Geul dit jaar om de vraagtekens eindelijk voor eens en voor altijd op te lossen. Archeologisch onderzoeksbureau ARCHOL kreeg de opdracht om de opgraving uit te voeren in samenwerking met de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed en de Universiteit van Leiden. En Hub Pisters? Die was uiteraard ook van de partij.
Historische achtergrond
De vondsten die Hub Pisters in de omgeving van de grot vond in de afgelopen decennia dateren zowel uit de Midden- als Late Steentijd, en werden daarmee achtergelaten door zowel Neanderthalers als onze eigen voorouders, Homo sapiens. De vondsten die Pisters ìn de grot vond waren allen enkel afkomstig uit de Late Steentijd, het Neolithicum, dat rond 5.300 voor Christus begon en eindigde rond 2.000 voor Christus.
Dit was de tijd waarin ook de vuursteenmijnbouw in Valkenburg en op andere plekken in Zuid-Limburg floreerde. Het klimaat was in deze tijd dusdanig dat kleine groepen jagers-verzamelaars in zomerperioden richting de jachtgronden in Midden- en Noord-Limburg trokken, terwijl ze in de winterperioden beschutting zochten in grotten in de Ardennen.
Dit soort grotten - abri's - waar onze prehistorische voorouders schuilden voor de winterse kou en sneeuw, zijn vooralsnog enkel uit de Ardennen en Zuid-Frankrijk bekend. Archeologen gingen er vanuit dat dit soort grotten in Nederland niet voorkwamen.
Lees voor meer informatie de vensters Een tent van rendierhuiden en Vuursteenmijnen uit het Savelsbos uit de Limburgse canon.
Het maken van een prehistorische vuistbijl.
Video voor educatief gebruik.
Bron: Becoming Human Episode 2 - Birth of Humanity (Engels gesproken, Nederlands ondertiteld) (Documentaire)
(Auteur: NOVA)
Tour door het oude NAVO-hoofdkwartier in 360º
Kijk zelf rond in het NAVO-hoofdkwartier in de Cannerberg via een tour door de mergelgrot in 360º. Wandel (en verdwaal) met gids Jos Notermans door de eindeloze gangen. Een 8 kilometer lang gangenstelsel in de berg vormde de verbinding tussen 400 kantoren. Veel van de oorspronkelijke bewegwijzering is bewaard gebleven.
Uitzending route 2020 2004: aflevering 1 Maastricht, Margraten, Cadier en Keer, deel 4
Het belang van het landschap voor de toeristische sector
De omgeving is onderdeel van het product en het bestaan van een hoteleigenaar op het platteland. Jan Frints, eigenaar van hotel Wippelsdaal in Margraten, licht dit gegeven toe.
Toerisme in Limburg
Al sinds de begindagen van het toerisme is Limburg een populaire vakantiebestemming. Als in 1853 de spoorverbinding tussen Aken en Maastricht geopend wordt, komen er bijvoorbeeld elk jaar talloze reizigers naar een plaatsje als Valkenburg aan de Geul. Vooral de welgestelde toeristen van gegoede komaf willen genieten van de pittoreske heuvelachtige omgeving.
Landschap
De aantrekkingskracht van het Limburgse land is in al die jaren nauwelijks veranderd. Niet voor niets is Zuid-Limburg één van de twintig Nationale Landschapen van ons land. Het wordt geroemd om zijn contrastrijke aard, waarbij diepe dalen het rivierterrassen landschap doorsnijden. Weidse, open plateaus worden afgewisseld door intieme, besloten dalen.
Lange tijd zijn de aanwezigheid van water, silex (een ander woord voor vuursteen), vruchtbare löss en het reliëf in het landschap bepalend geweest voor de menselijke bewoning. Zuid-Limburg kent de langste bewoningsgeschiedenis van Nederland - sporen daarvan zijn nog te zien in musea in de regio. Of in het landschap, zoals bij Valkenburg, waar de overblijfselen van een prehistorische vuursteenmijn te bezoeken zijn.
Margraten
Andere gebieden waren, juist door de afwezigheid van eerder genoemde factoren, lange tijd ongeschikt voor bewoning. Zo ook Margraten, dat tot de aanleg van een nieuwe weg van Maastricht naar Aken - de bouw daarvan startte in 1825 - een tamelijk geïsoleerd bestaan leidde. Tegenwoordig is Margraten vooral bekend door de aanwezigheid van de Amerikaanse militaire begraafplaats.
Bovendien maken enkele dorpen van de gemeente Margraten deel uit van de Mergellandroute. Deze populaire route voert automobilisten en fietsers op een tocht van 110 (autoroute) tot 132 (fietsroute) kilometer door het Limburgse land, langs vakwerkhuizen, wegkruisen en kapellen. De route telt maar liefst 15 klimmen en is vooral onder wielertoeristen erg geliefd. Maar ook automobilisten rijden de route graag.
Kwetsbaarheid
Toch heeft de populariteit van Limburg een keerzijde, want de mooiste gebieden van onze provincie zijn vaak ook de meest kwetsbare. De meeste toeristen bezoeken Limburg in het weekend, wat zorgt voor topdrukte op wegen (denk aan de beruchte 'zondagsrijders') en in wandelgebieden. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met die natuur. Soms is dat moeilijk, maar het is de moeite waard.
Bronnen:
Nationale landschappen: nationalelandschappen.nl
Gemeente Margraten: margraten.nl
Uitgeverij Filatop: filatop.nl
Centraal Bureau voor de Statistiek: